Kamis, 17 Mei 2012

Kamus Indonesia Sunda


KAMUS INDONESIA SUNDA I

Kamus Indonesia Sunda
Kota Bandung Jawa Barat Indonesia, Kamis, 27 Desember 2012
Mulai disusun hari Jum'at pada tanggal 12 Juni 2009.

Ngamumule basa sareng kasenian Sunda, aya vidio KLUNGBOT atanapi Aklung Robot.
Assalaamu'alaikum Warahmatullahi Wabarakatuh, nepangkeun kasadayana, Kamus ieu masih teras ditambihan sareng didangdosan, tapi tos diuningaan ku 103 nagara, anu pangseringna urang Amerika sareng tamu tos dugi ka 114.000 langkung. Mangga uningaan dugi ka vidiona oge, manawi tiasa ngarojong.
Punten masih seueur keneh anu kirangna sareng punten pami website ieu dibukana laun atanapi sesah, margi seueur vidio kasenian sunda tina youtube. Haturnuhun.
http://kamusindonesiasunda.blogspot.com/   (+ Vidio Kasenian)
http://kamusindonesiasunda1a.blogspot.com/
http://kamusindonesiasunda2.blogspot.com/  (+ Vidio Jaipongan)
http://kamusindonesiasunda3.blogspot.com/  (+ Vidio Wayang Golek)
http://kamusindonesiasunda4.blogspot.com/  (+ vidio Penca Silat)

email : sabartsm@yahoo.co.id

Diccionari de la Sonda d'Indonèsia (Katalana)
Diccionario de la Sonda de Indonesia (Sepanyol)
Dicionario Sunda Indonésia (Galisia)
Dicionário Sunda Indonésia (Portugis)
Dictionary Indonesia-Sunda (Inggris)
Diksyonè Endonezi Sunda (Kreol Haiti)
Ditrimctionar Indonezia Sunda (Rumania)
Dizionario Indonesia Sunda (Itali)
Fjalor Indonesia Sunda (Albania)
Kamus Indonésia Sunda (Indonesia, Melayu)
Ordbog Indonesie Sunda (Dansk)
Orðabók Indónesía Sunda (Islan)
Rjecnik Indonezija Sunda (Kroat)
Slovník Indonésie Sunda (Cek)
Sonde en Indonésie Dictionnaire (Perancis)
Sözlük Endonezya Sunda (Turki)
Sunda Indonesia Foclóir (Irlandia)
Woordenboek Indonesie Sunda (Belanda)
Wörterbuch Indonesien Sunda (Jerman)
Woordeboek Indonesië Sunda (Afrikaans)
dari http://translate.google.co.id/#
Hak Cipta Dilindungi oléh Undang-undang.
Mohon bantuannya kepada yang peduli melestarikan Bahasa Sunda.
Mari Belajar Bahasa Sunda bersama-sama. Hayu urang diajar Basa Sunda babarengan.
Bahasa anak-anak digunakan untuk anak-anak atau ke anak-anak.
Bahasa halus digunakan untuk ke orang yang lebih tua.
Bahasa halus sekali digunakan untuk ke orang yang terhormat atau yang punya jabatan tinggi.
Bahasa kasar adalah bahasa yang akrab digunakan untuk ke sesama, ke temanya sudah dekat sekali. Atau menceritakan orang lebih muda ke orang yang lebih muda.
Bahasa kasar sekali digunakan oléh orang yang sedang marah atau bertengkar. Tapi biasanya digunakan ke binatang.
Bahasa Penengah digunakan untuk ke orang yang lebih rendah pangkatnya atau jabatannya tapi umurnya lebih tua.
Bahasa sedang adalah bahasa halus digunakan untuk ke diri sendiri, atau untuk menceritakan sesama ke yang lebih atas.
Babasan adalah bahasa bukan arti sebenarnya hanya merupakan perumpamaan atau perbandingan atau gambaran suatu keadaan, kelakuan, atau sipat manusia.
Kirata adalah karangan yang dikira-kira tapi nyata (sesuai dengan kenyataan). lihat kursi, golok, Jepang, tamu.
Wawangsalan yaitu karangan sejenis pantun yang maksudnya atau isinya disembunyikan dengan suara yang hampir mendekat atau mirip. Tediri dari dua baris, tiap baris terdiri dari delapan suku kata. baris Pertama kulit merupakan gambaran isi dan baris kedua isi yang disembunyikan dengan suara yang mirip yang dimaksudnya untuk ditebak.
(keterangan)
[Bahasa Latin]
{Bahasa Inggris}
++ masih dicari artinya atau lengkapnya.
~ contoh dalam kalimat, ~ ~ artinya.
jamak1 banyak atau di ulang2 oleh satu orang atau orang tersebut (suku pertama dari kata dasar di ulang).
jamak2 banyak dilakukan oleh orang banyak, banyak bendanya atau banyak sipatnya (kata dasar bersisipan -ar-).
jamak3 banyak dilakukan oleh orang banyak, banyak bendanya atau banyak sipatnya (kata dasar bersisipan -al-).
jamak4 lebih dari satukali di kerjakan atau diucapkan oleh orang tersebut (kata dasar diulang dan kata pertama huruf vokal diganti dengan huruf u.
contoh :
tawa (bahasa kasar dan bahasa sedang) seuri.
. jamak2 sareuri.
. jamak3 saleuri.
. jamak4 sura-seuri.
. ditertawakan. diseungseurikeun. jamak9 disaleungseurikeun.
. menertawakan. nyeungseurikeun. jamak9 nyaleungserikeun.
. mengakibatkan menjadi tertawa. pikaseurieun.
. tertawa. jamak1 seuseurian. jamak8 saleuseurian.

Saya perlu koréksian, masukan dari pembaca web site ini, untuk menuju yang lebih baik. silahkan hubungi e-mailku di atas.

A
abad abad.
. abad ke 20. abad ka 20.
. beberapa abad. sababaraha abad, mangabad-abad.
. berabad-abad. mangabad-abad.
. seabad. saabad. = seratus tahun.
-
abadi abadi, langgeng, lana, baka (dari bahasa arab).
. jamak2 lalanggeng. =kekal.
. keabadian, kekekalan. kalanggengan.kalau
. mengabadikan. ngaabadikeun, ngalanggengkeun.
. lawan kata dari baka. pana.
abang lanceuk.
-
abjad abjad.
abnormal cacad. lawan kata walagri.
abon abon, sawud. jamak2 arabon, sarawud.
abortus kaluron.
absés bisul.
abu (sisa bara api) lebu. jamak2 lalebu.
abu rokok. calacah, sekar, lebu roko.
abu-abu hawuk, kulawu, kulabu. = kelabu.
. Nama Désa di Kecamatan Kertasari Kabupatén Bandung. Cihawuk.
-
acak acak. kata kerja. jamak2 aracak.
. acakkan. acakkeun.
. acak-acakan. acak-acakan, balatak.
. bekas mengacak orang lain. pangacakan. jamak2 pangaracakan
. diacak. diacak. jamak2 diaracak
. diacakkan. diacakeun.
. mengacak. ngacak. jamak2 ngaracak. ngaracak
. mengacakkan. ngacakkeun.
-
. mengacaknya. ngacakna.
. menolong mengacakkan. mangacakkeun.
. pengacak. pangacak, anu ngacak, nu ngacak.
. silahkan acak. Pék acak.
. teracak. kaacak.
. teracak-acak. kaacak-acak.
. tolong acakkan. pangacakkeun.
. yang akan diacak. acakeun. (kata benda).
-
acara acara.
aco aco.
. mengaco. ngaco. jamak2 ngaraco.
acung acung. jamak2 aracung.
. acungkan. acungkeun. jamak2 aracungkeun.
. diacungkan. diacungkeun. jamak2 diaracungkeun.
. mengacung. ngacung. jamak2 ngaracung.
. mengacungkan. ngacungkeun. jamak2 ngaracungkeun
. mengacung-acungkan. ngacung-ngacungkeun.
-
ada (bahasa halus) nyondong. jamak2 nyarondong.
. ada lawan kata tidak ada. nyondong sabalikna teu aya.
ada (bahasa kasar) aya.
~ Nama tempat yang ada di wilayah sunda.
~ ~ Ngaran tempat nu aya di tatar.sunda.
. ada isinya. ayaan. jamak2 arayaan
. ada diisi. diayaan. jamak2 diarayaan
. ada lawan kata tidak ada. aya sabalikna euweuh.
. ada-ada saja. aya-aya waé.
. adakan. ayakeun. jamak2 arayakeun
-
. adanya. ayana.
. bakal ada. piayaeun.
. berada. aya di, beunghar.
~ saya berada di Semarang selama tiga hari.
~ ~ kuring aya di Semarang salila tilu poé.
. diadakan. diayakeun. jamak2 diarayakeun.
~ Hiburan itu diadakan seminggu sekali.
~ ~ Hiburan téh diayakeun samingg. sakali.
-
. ditolong diadakan. dipangayakeun
. jamak2 aya. araya.
~ Anak-anak barangkali saja masih ada.
~ ~ Barudak sugan waé araya kénéh.
. keadaan. kaayaan.
~ Keadaan jadi tidak aman.
~ ~ Kaayaan jadi teu aman.
. mengadakan. ngayakeun. (ngaarayakeun)
. menolong mengadakan. mangayakeun.
. paling kaya. pangayana.
. seadanya. saayana, saaya-aya.
. tolong adakan. pangayakeun.
-
adalah nyaéta.
adan adan. = azan.
adas [foeniculum vulgare mill] hadés.
adat adat, kabiasaan.
-
adik (bahasa kasar dan bahasa sedang) adi, adé. kata benda.
~ Adik saya kelas dua.
~ ~ Adi kuring kelas dua.
. adik lawan kata kakak. adi sabalikna lanceuk.
. adik saya. pun adi.
. adik istri atau suami. adi beuteung.
. adik-kakak. adi-lanceuk.
. anak dari adik orang tua. adi misan, adi sabrayna.
. cucu dari saudara adik. adi misan mindo.
. istri, bini. adi.
. punya adik, beradik. adian. jamak2 aradian.
-
adik (bahasa halus) pun adi, rai atau rayi, yayi, yi (singkatan).
~ Adik saya kelas dua. Rayi abdi kelas dua.
. adik lawan kata kakak. rayi sabalikna raka.
. adik-lanceuk. rayi-raka.
. adik kamu. tuang rayi.
Adik kamu kelas berapa ? Tuang rayi kelasa sabaraha ?
. adik istri atau suami. rai.
. punya adik. rayian.
-
adil adil. jamak2 aradil.
. keadilan. kaadilan.
. pengadilan. pangadilan.
. seadil-adilnya. saadil-adilna.
-
adu1 {compete, race} (bahasa kasar) adu. . jamak2 aradu.
. beradu. diadu
~ Binatang suka diadu dengan temannya.
~ ~ sato sok diaradu jeung baturna.
. mengadu. ngadu. jamak2 ngaradu.
. mengadukan. ngadukeun. jamak2 ngaradukeun.
. menserasikan. adu manis.
. pasangan untuk diadu. aduna.
. rupa-rupa yang suka diadukan. aaduan, adu-aduan.
. suka mengadu. aduan.
. tempat mengadu. pangaduan.
-
adu1 (bahasa halus dan bahasa sedang) aben. jamak2 araben
. mengadu. ngaben. jamak2 ngaraben.
~ Dahulu saya suka mengadu layang-layang.
~ ~ Kapungkur abdi resep ngaben langlayangan.
. mengadukan. ngabenkeun.
adu2 paén. jamak2 paraén.
. mengadu maén. jamak2 maraen.
. sepakbola. maén bal.
adu kerbau. jogol.
-
adu tenaga tangan. panco. jamak2 paranco.
aduh aduh, duh(singkatannya).
. mengucapkan aduh beberapa kali. jamak aaduhan atau aduh-aduhan.
. baris ke sepuluh lagu bubuy bulan. duh, éta saha.
artinya: duh, itu siapa.
-
aduk aduk, baur, campur, galo. jamak2 araduk.
. adukkan. adukkeun. jamak2 aradukeun.
. diaduk diaduk. jamak2 diaraduk.
. mengaduk. ngaduk. jamak2 ngaraduk.
. menolong adukkan. mangadukkeun. mangaradukeun
. pengaduk. pangaduk.
. teraduk. kaaduk. jamak2 kaaraduk.
. tolong adukkan. pangadukkeun. jamak2 pangaradukeun.
-
aduk nasi (supaya tak padat) akeul.
. mengaduk nasi (supaya tak padat). ngakeul.
aduk dengan kaki. galey.
aduk dengan tangan. rames, racek.
aduk-aduk air (kolam) kubek.
. mengaduk-aduk. ngubek. jamak2 ngarubek.
-
agak rada, meueusan.
. agak besar. rada gedé, gedé meueusan.
agak keras. peungkeur.
agama (kata benda) agama, agami (bahasa halus).
agar1 ambéh atau abéh, sangkan. lihat supaya.
. Belajar agar pintar. Diajar ambéh pinter.
-
agar2 (makanan) ager.
agung agung.
aib aéb.
air air, cai, aér. jamak2 carai.
. airnya caina.
. berair. caian.
. beri air. caian.
. diberi air. dicaian.
. kena air. kacaian.
. mengairi (kata kerja) . nyaian.
. turun ke air. anclub.
-
air1 ci-. awalan yang artinya nama jenis air.
. air hangat. cihaneut.
. air kelapa. cikalapa.
. air kencing. cikiih. = air seni.
. air kopi. cikopi.
-
. air kencing. air kencing. = air seni.
. air mani. cipejuh.
. air mata (bahasa halus). cisoca.
. air mata (bahasa kasar). cimata.
. air mata (bahasa sedang). cipanon.
. air susu. cisusu.
. air seni. cikiih. = air kencing.
. air téh. cientéh atau citéh.
. mata air. cinyusu.
-
air2 Ci- awalan yang berarti air yang dipakai,
, untuk nama tempat/daérah.
. http://id.wikipedia.org/wiki/Ci-
. Ciadeg. lihat berdiri.
. Ciakar. lihat akar.
. Ciamis. lihat manis.
. Ciampéa. ampéa= ++
.. Nama Désa dan Kecamatan di Kabupatén Bogor.
-
. Ciangsana. lihat angsana.
. Cianjur. anjur= instrumén++
.. Ibu kota Kabupatén Cianjur. Cianjur
.. Nama Kabupatén di Propinsi Jawa Barat. http://cianjurkab.go.id/
.. Nama Kecamatan di Kabupatén Cianjur. berdiri tanggal 12 Juli 1677.
... http://cianjurkab.go.id/Daftar_Kecamatan_Nomor_9.html
. Ciantra. antra=++
.. Nama Désa di Kecamatan Cikarang Selatan Kabupatén Bekasi.
-
. Ciapus. lihat tali.
. Ciaro. lihat lalat hijau besar.
. Ciaruteun. aruteun= ++
.. Nama Désa Di Kecamatan Cibungbulang Kabupatén Bogor.
... ciaruteun Ilir dan Ciaruteun Udik.
. Ciasem. lihat asam.
. Ciasihan. lihat mantera.
. Ciasmara. Lihat cinta.
. Ciateul. lihat gatal.
. Ciawi. lihat bambu.
-
. Cibabat. lihat babat.
. Cibadak. lihat badak.
. Cibadung. Badung= nakal, ikan laut ++
.. Nama Désa di Kecamatan Gunung Sindur Kabupatén Bogor.
. Cibaduyut. lihat baduyut.
. Cibalong. lihat kolam ikan.
. Cibalung. lihat tulang.
-
. Cibanggala. lihat Benggala.
. Cibangkong. lihat katak.
. Cibanon. lihat bénténg.
. Cibanténg. lihat banténg.
. Cibarégbég. lihat Jahé.
. Cibaréngkok. lihat béngkok jamak2
. Cibatu. lihat batu.
. Cibeber. lihat ikat.
. Cibedug. lihat beduk.
-
. Cibenda. benda= pohon dihutan ++
.. Nama Désa Di Kecamatan Cipongkor Kabupatén Bandung Barat.
.. Nama Désa di Kecamatan Parigi Kabupatén Ciamis.
.. nama Désa di Kecamatan Ciemas, Sukabumi, Jawa Barat, Indonesia
. Cibening. lihat bening.
-
. Cibeunying. lihat kujajing.
. Cibeureum. lihat mérah.
. Cibeuteung. lihat perut.
. Cibéét. lihat kakatua.
. Cibéntang. lihat bintang.
. Cibinong. lihat binong.
. Cibiru. lihat biru.
. Cibitung. lihat betung.
. cibiuk. lihat bau bangkai.
-
. Cibodas. lihat putih.
. Cibokor. lihat bokor.
. Cibubur. lihat bubur.
. Cibugel. lihat bara.
. Cibuluh. lihat buluh.
. Cibunar. bunar= sejenis bambu (tamiang)++
.. Nama Désa di Kecamatan Parung Panjang Kabupatén Bogor.
. Cibungbulang. bungbulang= nama pohon di hutan++
.. Nama Kecamatan di Kabupatén Bogor.
. Cibunian. bunian=++
.. Nama Désa Di Kecamatan Pamijahan Kabupatén Bogor. Cibunian.
. Cibuntu. lihat buntu.
. Ciburial. lihat air keluar besar dari dalam tanah++
. Ciburuy. lihat berudu.
-
. Cicadas. lihat Cadas.
. Cicaheum. lihat gusi.
. Cicaléngka, caléngka=nama tumbuhan semacam bambu++
.. Nama Kecamatan di Kabupatén Bandung.
.. Nama Désa di Kecamatan Cicaléngka Kabupatén Bandung,
, Cicaléngka kulon dan Cicaléngka wétan.
-
. Cicangkang. lihat kulit.
. Cicau. lihat pisang.
. Cicéndo. Nama Kecamatan di Kota Bandung. céndo= ++
. Cicurug. lihat air tercun.
-
. Cidadap. lihat dadap.
. Cidamar. lihat lampu.
. Cidahu. dahu=nama pohon di hutan [paupertia dulcis]++
.. Nama Kecamatan Kuningan dan Sukabumi.
. Cidaun. lihat daun.
. Cidéng jakarta pusat. déng=++
. Cidokom. dokom=++
.. Nama Désa di Kecamatan Gunung Sindur Kabupatén Bogor.
.. Nama Désa di Kecamatan Rumpin Kabupatén Bogor.
. Ciemas. lihat emas.
. Ceunteung. lihat cermin.
-
. Cigadung. lihat Gadung.
. Ciganjur. Ganjur= ++
.. nama Kelurahan di Kecamatan Pasar Minggu kota Jakarta Selatan.
. Cigayam. lihat gayam
-
. Cigentur. lihat Rajin.
. Cigeulis. lihat cantik.
. Cigéréléng. lihat gelinding.
. Cigirinsing. Giringsing= nama corak batik.
.. Nama kampung di Désa Giri Mekar Kecamatan Cilengkrang,
, kabupaten Bandung.
. Cigombong. nama Kecamatan di Kabupatén Bogor.
.. gombong=sejenis bambu berukuran besar.
. Cigondewa. lihat busur.
. Cigudeg. Gudeg=++
.. Nama Désa dan Kecamatan di Kabupatén Bogor.
. Ciguha. lihat gua.
. Cigugur. lihat gugur.
-
. Cihampelas. lihat ampelas.
. Cihanjuang. lihat lenjuang.
. Cihanyir. lihat amis.
. Cihapit. lihat apit.
. Cihaur. Lihat aur.
. Cihaurgeulis. lihat aur,
-
. Cihawuk. lihat abu-abu.
. Cihaul, di Kabupatén Cirebon. haul= ++
. Ciheulang. lihat élang.
. Cihea. hea= ++
.. Nama Désa di Kecamatan Bojongpicung Kabupaten Cianjur.
. Cihérang. lihat bening.
. Cihideung. lihat hitam.
. Cihoé. lihat rotan.
-
. Cijagang. lihat bagal.
. Cijagra. jagra= ++
.. nama Désa di Kecamatan Paséh Kabupatén Bandung.
.. nama jalan dan Kelurahan di Kecamatan Lengkong BANDUNG 40265.
.. nama Kampung Desa Cilampeni Kecamatan Katapang Soreang.
. Cijambé. lihat jambé.
. Cijambu. lihat jambu.
-
. Cijantung. lihat bunga pisang.
. Cijati. lihat jati.
. Cijayanti. jayanti= sejenis tanaman++
. Nama Désa di Kecamatan Babakan Madang Kabupatén Bogor.
. Cijenuk. lihat banyak.
. Cijerah, Kelurahan di Bandung Kulon Kota Bandung. jerah=++
-
. Cijeruk. lihat jeruk.
. Cijeungjing. lihat jeungjing.
. Cijujung. jujung= sejenis ikan++
.. Nama Désa Di Kecamatan Cibungbulang Kabupatén Bogor.
-
. Cikadu. lihat durian.
. Cikadut. lihat lambung.
. Cikahuripan. kahuripan=++
.. Nama Désa di Kecamatan Kelapa Nunggal Kabupatén Bogor.
. Cikalong. lihat kelelawar besar.
. Cikancung. kancung= ++
.. nama Désa dan Kecamatan di Kabupatén Bandung
. Cikandé. lihat kantong.
-
. Cikarang. lihat tahi lalat.
. Cikarawang. lihat lubang besar banyak.
. Cikaréo di Kabupatén Sumedang. karéo=nama umbi-umbian,
, nama burung rawa++
. Cikasungka, kasungka=nama tanaman merambat [Gnetum latifolium]++
.. Nama Désa di Kecamatan Cikancung Kabupatén Bandung.
-
. Cikawao. kawao=tanaman rambat, getahnya pengawet air enau (lahang).
.. Nama Désa di Kecamatan Pacét Kabupatén Bandung. Cikawao.
.. Nama Désa di Kecamatan Lengkong Kota Bandung. Cikawao.
. Cikembang. lihat bunga.
. Cikeusik. lihat pasir.
. Cikéas. kéas=++
.. Nama Désa di Kecamatan Gunung Puti Kabupatén Bogor.
... Désa Cikéas Udik.
.. Nama Désa di Kecamatan Sukaraja Kabupaten Bogor. Désa Cikéas.
-
. Cikidang. lihat kijang.
. Cikitu. lihat begitu.
. Cikolé. lihat pisang.
. Cikondang. kondang=++ ficus subracemosa
.. Nama Désa di Kecamatan Bojongpicung Kabupaten Bandung.
.. Nama Désa di Kecamatan Cibeber Kabupaten Cianjur. Désa Cikondang.
. Cikonéng. lihat kuning.
. Cikopomayak. kopomayak=++
.. Nama Désa di kecamatan Jasinga Kabupatén Bogor.
-
. Cikuda. lihat kuda.
. Cikundul di Cianjur. kundul=++
. Cikupa. kupa= Jambosa cauliflora.
.. nama Désa di Kecamatan Banjarsari Kabupatén Ciamis.
. Cikutra. kutra= ++
.. Nama Jalan dan Kelurahan di Kecamatan Cibeunying Kidul Kota Bandung.
. Cikuya. lihat kura-kura.
-
. Cilaku. lihat laku.
. Cilamé. lihat pulai
. Cilampeni. lihat lampeni.
. Cilandak. lihat landak.
. Cilangari. lihat bekas tangkai kelapa yang kering.
. Cilangkap. lihat langkap.
-
. Cilebut. lebut=++
.. Nama Désa di Kecamatan Sukaraja Kabupaten Bogor.
... Desa Cilebut Timur dan Desa Cilebut Barat.
. Ciledug. lihat kotor.
. Cilembu. lihat sapi.
. Cileuksa. leuksa= ++
.. {a creeper in the jungle, with pretty pinkish campanulate flower}
.. Nama Désa di Kecamatan Sukajaya Kabupaten Bogor.
. Cileungsi. leungsi=++
.. Nama Désa di Kecamatan Cileungsi Kabupatén Bogor.
... Desa Cileungsi dan Desa Cileungsi Kidul.
.. Nama Kecamatan Di Kabupatén Bogor. Cileunsi.
. Cileungsir. leungsi=++ nama pohon di hutan, irena glabra.
.. Nama Desa di Kecamatan Rancah Kabupatan Ciamis.
. Cileunyi. leunyi=++
.. Nama Kecamatan di Kabupatén Bandung.
... Kecamatan Cileunyi.
.. Nama Désa Di Kecamatan Cileunyi Kabupatén Bandung.
... Desa Cileunyi kulon dan Desa Cileunyi Wétan.
. Cileuleuy. lihat lemah-lembut.
-
. Cilémbér. lihat Jamur kuping.
. Ciléngkrang. léngkrang=++
.. Nama Désa dan Kecamatan di Kabupatén Bandung.
.. Nama tempat/jalan di Kabupatén Cirebon.
-
. Ciliang. lihat lubang.
. Cililin. lihat lilin.
. Cililitan. lihat lilit.
. Ciliwung. lihat bingung.
. Ciluluk. lihat lumpur.
. Ciluncat.lihat lompat.
-
. Cimahi. lihat cukup.
. Cimalaka. lihat malaka.
. Cimanadala. lihat mandala.
. Cimanggis. lihat manggis.
. Cimanggu. lihat manggis.
. Cimanggung. lihat panggung.
-
. Cimanis. lihat manis.
. Cimanuk. lihat burung.
. Cimarémé. marémé=nama pohon yang daunnya suka pake lalapan++
.. Nama Désa di Kecamatan ngamprah Kabupatén bandung Barat.
. Cimariuk. mariuk++
.. Nama Kampung Di Desa Girimukti Kecamatan Batujajar.
... Kapupaten Bandung Barat.
. Cimaskara. maskara= ++
.. Nama Désa di Kecamatan Cibinong Kabupaten Cianjur.
. Cimaung. lihat harimau.
. Cimayang. mayang= perahu layar atau memangku++
.. Nama Désa di Kecamatan Pamijahan Kabupatén Bogor.
-
. Cimekar. lihat berkembang.
. Cimenyan. lihat kemenyan.
. Cimerak. lihat merak.
. Ciménténg. lihat ménténg.
. Cimérang. lihat bulu bambu.
. Cimuncang. lihat kemiri.
. Cimurah. lihat murah.
-
. Cinagara. lihat negara.
. Cinambo. nambo = ++
.. Nama Kecamatan di Kota bandung
. Cinanggéla. nanggéla=++
.. Nama Désa di Kecamatan Pacét Kabupatén Bandung.
. Cinangsi. nangsi= nama pohon (urtica rubesscens)
. Cinéré. néré=++
.. Nama Kelurahan di Jakarta Barat.
. Cinunuk, nunuk=nama pohon++
.. Nama Désa di Kecamatan Cileunyi Kabupatén Bandung.
-
. Ciomas. Omas=sejenis rotan berukuran kecil++
.. Nama Désa Di Kecamatan Ciomas Kabupatén Bogor.
... Désa Ciomas dan Désa Ciomas Rahayu.
.. Nama Désa di Kecamatan Panjalu Kabupatén Ciamis. Désa Ciomas
.. Nama Désa di Kecamatan Tenjo Kabupaten Bogor. Désa Ciomas.
.. Nama Kecamatan di Kabupatén Bogor. Kecamatan Ciomas.
-
. Cipada. lihat sama.
. Cipadung. lihat bambu.
. Cipaku. lihat paku.
. Cipanji. lihat panji.
. Cipagalo. lihat campur.
. Cipaganti. lihat ganti.
. Cipageran. lihat pager.'
-
. Cipambuan. pambuan= ++
.. Nama Désa di Kecamatan Babakan Madang Kabupatén Bogor.
. Cipamokolan. pamokolan=++
.. nama Désa di Kecamatan Rancasari kota Bandung.
-
. Cipanas. lihas panas.
. Cipanjalu. lihat jantan.
. Cipasang. lihat pasang.
. Ciparay. paray (bahasa Bandung) = beunteur++
.. nama Désa dan Kecamatan di Kabupatén Bandung.
.. Nama Désa di Kecamatan Cidolog Kabupatén Ciamis.
-
. Cipatik. lihat kampak.
. Cipatat. patat=++
.. Nama Désa dan Kecamatan di Kabupatén Bandung barat.
. Cipatujah. patujah=++
.. Nama tempat pantai di Tasikmalaya.
. Cipayung. lihat payung.
-
. Cipedes. lihat lada.
. Cipelah. Pelah=++
.. Nama Désa di Kecamatan Rancabali Kabupatén Bandung.
. Cipelang. lihat rambu.
. Cipeté. lihat peté.
. Cipetir. petir= peté hutan++
.. Nama Désa di Kecamatan Cibeber Kabupaten Cianjur.
.. Nama Désa Di Kecamatan Haurwangi Kabupatén Cianjur.
-
. Cipeucang. lihat kancil.
. Cipeujeuh. peujeuh=++
.. Nama Désa di Kecamatan Pacét Kabupatén Bandung.
. Cipeundeuy. peundeuy=++
.. Nama Désa Di Kecamatan Padalarang Kabupatén Bandung Barat.
. Cipeuteuy. lihat peté.
. Cipeuyeum. lihat tapé.
. Cipenjo. penjo= ++
.. Nama Désa Di Kecamatan Cileungsi Kabupatén Bogor.
-
. Cipicung. lihat keluak
. Cipinang. lihat pinang.
. Cipondoh. lihat daun muda gebang.
. Cipongkor. pongkor= ruas bambu {a joint or tube of bambu}.
. Ciporéat. lihat terbalik.
. Cipulir. pulir=++
.. Nama Kelurahan di Jakarta Barat.
. Ciputat. lihat putat.
-
. Ciracas. racas=++
.. Nama Kelurahan di Jakarta Barat
. Cirangrang. lihat ranting.
. Ciranjang. lihat tempat tidur.
. cirebon. lihat Udang laut kecil.
. cirengas. lihat rengas.
. Cireunde di Cimahi. reundeu=Tanaman (graveolens)++
. Ciriung. lihat kumpul.
. Cirompang. rompang=senjata tajam.
. Ciroyom. lihat pohon berdaun lebat.
-
. Cisaar. lihat tidak ada.
. Cisaat. lihat kurang atau habis airnya.
. Cisaga. lihat saga.
. Cisalada. lihat selada.
. Cisalak. lihat salak.
. Cisaranten. lihat cantik.
. Cisarua. lihat sama.
-
. Ciseupan. lihat kukus.
. Ciseureuh. lihat sirih.
. Cisééng. lihat dandang.
. Cisitu. lihat danau.
. Cisomang. somang = ++
.. Nama Désa di Kecamatan Cikalong Kabupatén Bandung Barat.
... Cisomang Barat
. Cisondari. lihat seruling.
. Cisontrol. sontrol=++
.. Nama Desa di Kecamatan Rancah Kabupaten Sukabumi.
. Cisurupan. Surupan=pelog++
.. Nama Désa di Kecamatan Cibiru Kota Bandung.
-
. Citalem. lihat baki.
. Citaman. lihat taman.
. Citapén. tapén=++
.. Nama Désa di Ke camatan Ciawi Kabupatén Bogor.
. Citarik. lihat tarik.
. Citarum. lihat tarum.
. Citatah. lihat pahat.
. Citayam. tayam=++
.. Nama Désa di Kecamatan Tajurhalang Kabupaten Bogor. Désa Citayam.
-
. Citeras. lihat terus.
. Citeureup. lihat kerbang.
. Citéko. lihat téko.
. Citémbong. lihat lihat.
. Ciwaruga. lihat badan.
-
. Ciulu. lihat kepala.
. Ciumbuleuit. umbuleuit= ++
.. Nama Désa di Kecamatan Cidadap Kota Bandung.
. Ciwidey, widey=++
.. nama Désa dan Kecamatan di Kabupatén Bandung.
(Nama Ciwidey berasal dari bahasa Portugis Kuno, dari kata Ciwi yang berarti buah kiwi dan Dey yang berarti hari. Sedangkan dalam bahasa Yunani Kuno nama Ciwidey berasal dari kata Ciwos yang berarti sapi dan Dos yang berarti lima)
dari http://id.wikipedia.org/wiki/Ciwidey,_Bandung
-
air3 Ci- awalan yang berarti Cai, dipakai nama sungai. lihat sungai.
air gula arén. kinca.
air habis. saat. jamak2 saraat.
. air menjadi habis. kasaatan.
. sungai kering (airnya tidak ada ). susukan saat.
. saat dalam bahasa indonesia = waktu.
air keluar dari dalam tanah. burial.
. Ciburial, Désa di Kecamatan Cimenyan Kabupatén Bandung.
air keras. érkeras.
air menétés. cikaracak.
-
air terjun {water-fall} curug.
. Air terjun yang ada di Jawa Barat (tempat wisata).
.. Air terjun Kabupatén Sukabumi. Curug Cibereum.
.. Air terjun di Kabupatén Bandung. Curug Cindulang,
.. Air terjun di Kabupatén Bandung Kulon. Curug Maribaya,
.. Air terjun di Cipanas Cianjur. Curug Cibeureum.
.. Air terjun di Majaléngka. Curug Maja.
.. Air terjun di daerah kecamatan Ciomas Bogor. Curug Luhur.
.. air terjun di Désa Karangtengah Kecamatan Cilongok.
... Kabupatén Banyumas. Curug Cipendok
.. Nama Kecamatan di Sukabumi. Cicurug.
. nama Kecamatan di Kabupatén Tangerang, Provinsi Banten. curug
-
ajak {to invite} ajak. jamak2 arajak.
. diajak. diajak.
. mengajak. ngajak, ngajakan.
. jamak2 mengajak. ngarajak, ngarajakan.
. yang mengajak. pangajak.
-
ajakan ajakan. jamak2 arajakan.
ajar (bahasa kasar dan bahasa sedang) ajar, warah, atik.
. belajar. balajar, diajar.
. mengajar. ngajar.
. mengajarkan. ngajarkeun.
. pelajar. palajar
. pelajaran. pelajaran, pangwarah, atikan.
-
ajar (bahasa halus) wulang, wuruk.
. mengajar. ngawulang.
. mengajari. ngawurukan.
. pelajaran. piwulang.
ajaran ajaran, warahan, wurukan, atikan.
ajengan ajengan, guru agama islam.
-
aju (bahasa kasar) aju. jamak2 araju.
. ajukan ajukeun. jamak2 arajukeun.
. diajukan. diajukeun. jamak2 diarajukeun
. mengajukan. ngajukeun. jamak2 ngarajukeun.
.. mengajukan biaya untuk piknik. Ngajukeun biaya keur piknik.
aju (bahasa halus dan bahasa sedang) ajeng.
. ajukan ajengkeun. jamak2 arajengkeun.
. diajukan. diajengkeun. jamak2 diarajengkeun.
. mengajukan. ngajengkeun. jamak2 ngarajengkeun.
-
akan (bahasa kasar) arék, rék, eudeuk. jamak2 ararék.
akan (bahasa halus dan bahasa sedang) badé. jamak2 baradé.
akar akar, oyod (berasal dari bahasa kawi). jamak2 arakar.
. Nama Désa di Kecamatan Cijulang Kabupatén Ciamis. Desa Ciakar.
. Nama Désa di Kecamatan Cipaku Kabupatén Ciamis. Desa Ciakar.
. punya akar, berakar. akaran. jamak2 arakaran.
. rupa-rupa akar. akar-akaran.
akar yang tumbuh kelihatan diatas tanah. jangkar.
-
akhir ahir.
. akhir lawan kata awal. ahir sabalikna awal.
. akhirnya. ahirna, antukna.
~ Orang jahat akhirnya celaka.
~ ~ Jelema jahat ahirna cilaka.
. terakhir. pungkas. = penutup.
. yang terakhir. pamungkas.
-
akhiran {suffix} rarangkén tukang.
. -an1. Akhiran membentuk kata bilangan menjadi,
, kata bilangan yang artinya kumpulan. = ber1-.
-
. -an2. Akhiran membentuk kata benda yang berarti,
, punya atau mengandung tersebut. = ber2-.
-
. -an3. Akhiran membentuk kata kerja menjadi,
, kata benda yang artinya hasil tersebut.
. bantuan. bantuan. (dua arti lihat -an4)
. buatan. jieunan, damelan (bahasa halus).
. tulisan. tulisan, seratan (bahasa halus).
-
. -an4. Akhiran membentuk kata kerja menjadi,
, kata kerja pasif yang artinya menyuruh atau,
, minta mengerjakan tersebut.
.. minta bantuan. bantuan. (dua arti lihat -an.).
.. minta tolong. tulungan.
-
. -an5. Akhiran membentuk kata kerja menjadi,
, kata benda yang artinya jamak2 dikerjakan lebih dari satukali. -an.
.. mencubit. nyiwitan.
-
. -eun1. Akhiran membentuk kata kerja menjadi,
, kata kerja pasif yang artinya yang akan di- atau,
, untuk di- tersebut.
.. yang akan dibayar. bayareun, nu rék dibayar, pikeun dibayar.
-
.. yang akan dibeli (bahasa halus) galeuheun,
, nu badé digaleuh, haturan digaleuh.
.. yang akan dibeli (bahasa kasar) beulieun,
, nu rék dibeuli, pikeun dibeuli.
.. yang akan dibeli (bahasa sedang) peséreun,
, nu badé dipésér, kanggo dipésér, kanngé dipésér.
-
.. yang akan dijual (bahasa halus) gingsireun,
, nu badé digingsir, haturan digingsir.
.. yang akan dijual (bahasa kasar). jualeun,
, nu rék di jual, pikeun dijual.
.. yang akan dijual (bahasa sedang). icaleun,
, nu badé diical, kanggo diical, kanggé di pésér.
.. yang akan dipilih. piliheun, nu rék dipilih, pikeun dipilih.
-
.. yang akan disembelih. peunciteun, nu rék dipeuncit,
, pikeun dipeuncit.
.. yang akan ditampar. tampilingeun. nu rék ditampiling,
, pikeun ditampiling.
-
. -eun2. Akhiran membentuk kata benda menjadi kata sipat,
, yang artinya giliran kata benda tersebut.
.. giliran Bapak. bapaeun.
.. giliran ibu. indungeun.
.. giliran saya. déwékeun, kuringeun, abdieun, sim abdieun.
-
. -eun3. Akhiran membentuk kata benda menjadi kata benda,
, yang artinya berada arah benda atau giliran benda tersebut.
.. berada di kanan. katuhueun, aya di katuhu, giliran katuhu.
.. berada di kiri. kéncaeun, aya di kenca, giliran kenca.
.. berada di Barat. kuloneun, aya di kulon, giliran kulon.
.. berada di timur. wétaneun, aya di wétan, giliran wétan.
.. berada di Utara. Kaléreun, aya di kalér, giliran kalér.
.. berada di Selatan. kiduleun, aya di kidul, giliran kidul.
-
. -eun4. Akhiran membentuk kata benda yang artinya penyakit.
.. cacingan. cacingeun.
.. mimisan. mimiseun.
-
. -na1. Akhiran membentuk kata benda menjadi kata benda,
, yang artinya kepunyaan atau milik. = -nya.
-
. -na2. Akhiran membentuk kata bilangan,
, yang artinya bertepatan waktu tersebut.
.. hari ke tiga. tiluna. (untuk yang meninggal dunia)
.. bulan ke tujuh. tujuhbulanna. (untuk yang hamil)
-
. -na3. Akhiran membentuk kata kerja menjadi kata benda,
, yang artinya waktu atau kerjanya tersebut.
.. datangnya. datangna.
.. geraknya. obahna.
.. kerjanya. gawena.
.. pulangnya. balikna.
-
. -keun1. Akhiran membentuk kata kerja menjadi kata kerja pasif,
, artinya menyuruh mengerjakan tersebut. =-kan1.
. -keun2. Akhiran membentuk kata sipat menjadi kata kerja pasif,
, artinya menyuruh mengerjakan tersebut. =-kan2.
. -keun3. Akhiran membentuk kata benda menjadi kata kerja pasif,
, artinya menyuruh mengerjakan tersebut. =-kan3.
-
akhérat ahérat.
. lawan kata dunia. dunya.
aki aki éyang (bahasa halus). = kakék.
akrab congah, loma.
-
aksara aksara, hurup. = huruf.
. ada aksara, beri aksara. aksaraan.
. membuat aksara. ngaaksaraan.
akte akte, tanda bukti. akte kalakhiran, akte kawin.
aksén lentong. jamak2 lalentong. lihat dialék.
aku1 = saya
-
aku2 (bahasa kasar) aku.
. diakui. diaku
. mengaku. ngaku.
. mengakukan. ngakukeun.
. pengakuan. pangakuan.
. lawan kata. pungkir
-
aku2 (bahasa Sedang dan bahasa halus) angken.
. diakui. diangken.
. mengaku. ngangken.
. mengakukan. ngangkenkeun.
. pengakuan. pangangkenan.
. lawan kata. angles atau ingles.
-
alam1 alam.
alam2 randapan. kata kerja.
. mengalami. ngarandapan.
alamat alamat.
-
alang-alang eurih. 1. bunga alang-alang ancul.
alas dadampar, tilam.
alasan alesan, alatan.
. jamak2 aralesan.
. alasannya. alesanana, alatanana.
alasan yang dibuat-buat. ékol.
alat alat, pakakas, parabot.
-
alat musik Sunda :
. alat musik bambu digoyang. angklung. http://id.wikipedia.org/wiki/Angklung
.. Angklung Badeng (Malangbong, Garut).
.. Angklung Bungko (Indramayu)
.. Angklung Ciusul (Banten)
.. Angklung Dogdog Lojor (Sukabumi).
.. Angklung Gubrag (Bogor).
.. Angklung kanekes.
-
. alat musik bambu dipukul. calung.
.. http://id.wikipedia.org/wiki/Calung
.. Calung Rantay.
... calung indung.
... calung anak/calung rincik.
.. Calung Jinjing.
... calung kingking.
... calung panepas.
... calung jongjrong.
... calung gonggong .
-
. alat musik bambu ditiup. suling.
. alat musik gesek. rebab, tarawangsa.
.. http://id.wikipedia.org/wiki/Rebab
. alat musik gesek dan petik. tarawangsa.
.. http://id.wikipedia.org/wiki/Tarawangsa
. alat musik petik. kacapi, siter, jentréng, celempung.
.. http://id.wikipedia.org/wiki/Kacapi
.. kecapi gelung.
.. kecapi rincik.
. alat musik tiup. suling, sarawelét, tarompet penca, bangsing.
.. suling degung.
.. suling kumbang.
-
alat pemikul. rancatan.
alat untuk menyebrang. pameuntasan.
alir kocor.
. alirkan. kocorkeun. jamak3 kalocorkeun.
. dialirkan. dikocorkeun.
. mengalir ngocor. jamak3 ngalocor.
. mengalirkan. ngocorkeun.
alis halis (bahasa kasar dan sedang), kening (bahasa halus).
. jamak2 haralis.
alisnya halisna, . jamak2 haralisna.
almanak almenak, kalénder.
almarhum jenat.
alot liat. jamak2 laliat.
alu halu. jamak2 haralu. = antan.
. anak baru bisa berjalan. léléngkah halu.
-
aman aman, répéh. jamak2 rarépéh.
amat pisan, naker, kacida, kalintang (bahasa halus). jamak2 naraker.
. amat pandai. pinter pisan.
ambéien ambéyen
ambil (bahasa halus) candak. jamak2 carandak.
. mengambil. nyandak.
ambil (bahasa kasar) cokot. jamak2 carokot.
. mengambil. nyokot
-
ambil (bahasa kasar sekali) gubug. garubug.
. mengambil. ngagubug.
ambil (bahasa sedang) bantun. jamak2 barantun.
. mengambil. ngabantun.
ambil dari jemuran. jait.
ambil sedikit comot. jamak2 caromot.
ambil pakai kain lap. ceumpal.
-
amblas belesek. 1. terjadi amblas. ngabelesek.
ambruk ambrug.
amis hanyir. jamak2 halanyir, haranyir.
. amis dalam bahasa sunda =manis.
. Nama Désa di Kecamatan Cikancung Kabupatén Bandung. Cihanyir.
ampas hampas.
ampas air kopi gegedoh
ampas minyak kelapa galéndo.
ampas kacang bungkil.
-
ampél (nama jenis bambu) ampél.
. nama kecamatan di karawang. Ciampél.
ampelas hampelas.
. Nama Kecamatan di Kabupatén Barat. Cihampelas.
ampuh matih,sakti.
amuk amuk. jamak2 aramuk.
. mengamuk. ngamuk. jamak2 ngaramuk.
-
anai-anai rinyuh. = rayap
anak1 (bahasa halus) putra, tuang putra.
anak1, keturunan ke dua. anak (bahasa kasar).
anak1 (bahasa sedang) pun anak.
anak2. budak, pejuh, murangkalih (bahasa halus).
. anak kecil. budak leutik, murangkalih.
. anaknya. anakna
. beranak, punya anak. anakan, boga nak.
. jamak2 barudak, marurangkalih.
. seperti anak-anak. bubudakeun.
. budak (mainan). budak-budakan, bonéka.
-
anak anjing kirik.
anak adik suan.
anak anjing kirik, kicik.
anak ayam {a Chik, a Chiken} ciak, pitik.
-
anak babi hutan benjit atau gegenjit.
anak badak putri.
anak bandeng. nanar.
anak bangbung. kuuk
anak banténg. bangkanang.
anak belut kuntit, puntit.
anak bébék. titit.
anak buaya bocokok.
-
anak campuran. paranakan.
anak dari cucu. buyut.
anak gabus [Ophiocephalus striatus] boncél, kocolan, kokocolan.
anak gagak kaak.
anak gajah ménél.
anak harimau aum, juag.
anak ikan kebul, burayak.
anak itik pitik, itik.
-
anak kakak alo. jamak2 aralo.
anak kambing {a lamb} cémé.
anak katak buyur.
anak kecil budak leutik, pejuh, murangkalih.
anak kera konyél.
anak kerbau énéng.
anak ketam boncérét.
anak kucing { a kitten} bilatung.
anak kuda {a foal} belo.
anak kupu-kupu hileud.
anak kutu rambut. kuar.
-
anak laba-laba aom.
anak laki-laki. ujang, ringkasannya=jang.
anak lélé nanahaon.
anak lidah elak-elakan.
anak merpati piyik.
anak monyét [acacus synomolgus] begog.
anak nyamuk utek-utek.
anak orang lain. anak deungeun.
-
anak panah jamparing.
anak perempuan (panggilan) enéng, néng, nyai, enok.
. Judul lagu sunda. Néng Geulis.
.. http://www.index-of-mp3.com/get-download-neng_geulis.html
. singkatan dari enéng. néng.
. singkatan dari enok. nok.
. singkatan dari nyai. nyi.
anak pertama cikal. jamak2 carikal.
anak sapi {a calf} pedet.
anak sebelum anak terakhir. pangais bungsu.
anak sendiri anak kandung.
-
anak tekak elak-elakan.
anak terakhir bungsu. jamak2 barungsu.
anak tidak mempunyai Bapak (ditinggal meninggal). budak yatim.
anak tidak mempunyai Ibu (ditinggal meninggal). budak pahatu.
anak tidak mempunyai ibu dan Bapak (ditinggal meninggal). budak pahatu lalis.
anak tiri {a step child} anak téré.
anak tikus buncit.
anak udang laut. rebon.
-
ancang-ancang awahan.
. mengambil ancang-ancang. ngawahan
ancar-ancar ancer-ancer.
anda (bahasa kasar) sia, manéh, silaing, ilaing (robahan dari silaing). jamak2 maranéh.
~ Sedang apa kamu disini? {What are you doing here?}
~ ~ Keur naon manéh didieu?
anda (bahasa halus) anjeun, salira, tuang-. jamak2 aranjeun.
~ Sedang apa anda disini?
~ ~ Nuju naon salira didieu?
anda (bahasa sedang) sampéan.
-
andal andel.
. andalan. andelan.
. diandelkan. diandelkeun.
. mengandalkan. ngandalkeun.
andeng-andeng karang. =tahi lalat.
andong [Cordyline fruitcosa] andong.
. Google. Results 1-10 of about 94,100 for andong
. nama sungai di kawasan wisata Gunung Salak Endah Di Desa,
, Gunung Sari, Kecamatan Pamijahan, Kabupatén Bogor. Ciandong
-
anéh anéh, ahéng. jamak2 aranéh, arahéng.
anéka rupa-rupa.
anggap anggap. jamak2 aranggap.
angguk unggeuk.
anggur(buah) anggur.
angin angin, hawa, maruta (Bahasa sangsakerta).
. Nama Désa di Kecamatan Cileungsi Kabupatén Bogor. Pasir Angin.
angkasa awang-awang, langit.
. mengangkasa. ngawang-ngawang.
-
angker sanget.
angklung angklung. =alat musik bambu digoyang.
angkuh angkuh, agul, adigung. jamak2 aragul, aradigung.
angkut angkut.
. mengangkut. ngangkut.
angsa soang. jamak2 saroang.
angsana [Pterocarpus indica] angsana.
. Nama Désa di Kecamatan Gunung putri Kabupatén Bogor. Ciangsana.
-
ani-ani étém.
aniaya aniaya. 1. menganiaya. nganiaya.
anjing anjing, gogog (bahasa anak-anak). anak anjing kirik, kicik.
anjing hutan ajag.
anjing tanah (seperti jangkrik) gaang.
anjlok anjlog.
-
antan halu. jamak2 haralu. = alu.
antar anteur, jajap (bahasa sedang), nyarengan (bahasa halus). jamak2 aranteur.
~ Antar ke sekolah. Anteur ka sakola. Jajap ka sakola.
. antarkan. anteurkeun. jamak2 aranteurkeun.
. diantar. dianteur, dijajap, disarengan.
. diantarkan. diantarkeun, dijajapkeun.
. mengantar. nganteur, ngajajap, nyarengan
. mengantarkan. nganteurkeun, ngajajapkeun
. tolong antarkan. panganteurkeun, pangjajapkeun.
antara (bahasa halus dan bahasa sedang) antawis.
antara (bahasa kasar) antara.
. diantaranya. diantarana.
anti cadu.
anting-anting giwang, kurabu, suweng, sumber (bahasa halus).
antri untuy. mengantri. nguntuy.
-
anu taeun.
anus bool, liang tai.
anut (kata kerja) agem, anut.
. anutan (kata benda). ageman.
. dianut (kata kerja). diagem, dianut.
. menganut (kata kerja). ngagem, nganut.
. penganut. jelema anu nganut.
. piagam (kata benda). piagem.
. panutan. panutan.
anyaman anyaman.
anyaman bambu. anyaman awi.
anyaman bambu atas bulat bawah persegi. dingkul.
anyaman bambu untuk dinding. bilik.
. bilik dalam bahasa Indonesia = kamar.
. memberi atau memasang dinding. ngabilikan.
anyir hanyir.
-
apa ? naon ?
. apanya ? naonna ?
. apa-apaan ? nanaonan ?, nanahaonan ?
. kenapa ? oléh apa? kunaon ?
. kenapa menangis ? ku naon ceurik ?
. apa-apa. nanaon.
. tidak apa-apa. teu naon-naon.
. tidak mau apa-apa. teu hayang naon-naon.
. untuk apa ? keur naon ?
apalagi komo, sumawon, sumawonna, sumawonten (bahasa halus).
-
api seuneu.
. berapi. seuneuan.
. memberi api, memanasi situasi. nyeuneuan.
. mengapi. nyeuneu.
. seperti api. seuseuneuan
-
apek hapeuk.
apel[Pyrus malus] apel.
apit hapit.
. mengapit. ngahapit, ngapit.
. Nama Désa di Kecamatan Bandung Wétan Kota Bandung. Cihapit.
. Nama bulan kesebelas pada tahun Sunda. hapit.
. diapit. dihapit
~ Pengantin diapit oléh duaan. Pangantén dihapit ku duaan.
-
apung apung, kambang.
. diapungkan. diapungkeun. jamak2 diarapungkeun
. mengapung. ngapung, ngambang. jamak2 ngarapung, ngarambang
. mengapungkan. ngapungkeun. jamak2 ngarapungkeun
arang areng. jamak2 arareng.
aréna pakalangan
arti harti, hartos (bahasa halusdan bahasa sedang).
. artinya. hartina, hartosna.
. mengerti. ngarti,ngartos.
-
asa pangharepan.
asah asah. jamak2 arasah.
asal (bahasa halus dan bahasa sedang) kawit.
~ asal dari mana. ~ ~ kawit ti mana.
asal (bahasa kasar) asal.
~ asal dari mana. ~ ~ asal ti mana.
. asalnya. asalna.
asam (rasa atau bau) haseum .
asam [tamarindus indika] asem.
. Nama Kecamatan di subang. Ciasem.
asap haseup. jamak2 haraseup.
. berasap, ada asapnya. haseupan.
. kena asap. kahaseupan.
. diam ditempat penuh asap. hahaseupan.
asar (waktu salat) asar.
-
asbak asbak, wadah calacah. noun.
asin asin. jamak2 arasin.
asin sekali molélél, pangsét.
asli asli, pituin. jamak2 arasli.
~ Orang Cianjur asli. Urang Cianjur pituin.
. aslinya. aslina.
-
asma mengi, bengék.
asmara asmara, bogoh, cinta.
. Nama Désa di Kecamatan Pamijahan Kabupatén Bogor. Ciasmara.
astronomi astronomi, élmu béntang-béntang.
asuh asuh. 1. mengasuh. ngasuh.
-
atap hateup, suhunan. jamak2 harateup.
atas1 luhur. jamak3 laluhur.
. atas lawan kata bawah. luhur sabalikna handap.
. di atas. di luhur. jamak3 di laluhur
. ada di atas. saluhureun.
. jadi tambah atas. ngaluhuran.
. paling atas, teratas. pangluhurna.
. tambah atas. luhuran.
-
atas2 kana.
~ Terima kasih atas kebaikannya. Hatur nuhun kana kasaéannya.
~ Terima kasih atas kedatangannya.
~ ~ Hatur nuhun kana kasumpinganna.
-
atau (bahasa kasar) atawa, boh.
~ Mau pulang sekarang atau nanti ? Rék balik ayeuna atawa engké ?
~ salah atau benar. salah atawa bener
-
atau (bahasa halus dan bahasa sedang) atanapi.
~ Mau pulang sekarang atau nanti ?
~ ~ badé mulih ayeuna atanapi engké ? (bahasa halus)
~ lepat atanapi leres.
-
atur atur. jamak2 aratur.
. mengatur. ngatur.
~ Sebab hidup itu ada yang mengatur. Sabab hirup mah aya nu ngatur.
aur awi, haur. = bambu.
. Nama Désa di Kecamatan Cibeber Kabupaten Cianjur. Désa Cihaur.
.. Nama Désa di Kecamatan Cibeunying Kalér Kota Bandung.
... Désa Cihaurgeulis.
. Nama Jalan di Kelurahan Dago Kecamatan Coblong Kota Bandung.
aus gugus.
-
awal awal.
~ Béda dari dugaan awalnya. Béda ti sangkaan awalna.
. awal lawan kata akhir. awal sabalikna akhir.
awalan {prefix} rarangkén hareup.
-
. ar-. awalan membentuk kata kerja atau kata sifat yang
  berawalan huruf hidup , menjadi kata jamak2 yang berarti banyak.
.. ada (bahasa kasar). araya.
.. aneh. araneh.
.. bagus (bahasa kasar). aralus.
.. baru (bahasa halus). arénggal.
.. bekas (bahasa kasar). arurut.
.. berat (bahasa halus dan bahasa sedang). arabot.
-
.. cepat (bahasa halus dan bahasa sedang). arénggal.
.. hilang (bahasa halus dan bahasa sedang). arical.
.. ingat (bahasa halus). arémut.
.. ingat (bahasa kasar). aringet.
.. jual (bahasa halus dan bahasa sedang). arical.
.. kalah (bahasa kasar). aréléh.
.. kecil (bahasa halus dan bahasa sedang). aralit.
-
.. main (bahasa kasar dan bahasa sedang). arulin.
.. malu (bahasa kasar). aréra.
.. malu (bahasa sedang). arisin.
.. matang. arasak.
.. mentah. aratah.
.. merokok (bahasa kasar dan bahasa sedang) arudud.
.. minum (bahasa kasar). arinum.
.. muda (bahasa halus dan bahasa sedang). aranom.
.. muntah (bahasa kasar dan bahasa sedang). arutah
-
.. sakit (bahasa sedang). arudur.
.. tahu (bahasa halus). aruninga.
.. tidak ada (bahasa kasar). areuweuh.
.. undang (bahasa halus dan bahasa sedang). arulem
.. undang (bahasa kasar). arondang.
.. wudhu (bahasa halus). arabdas.
-
. barang-. awalan yang menunjukkan pekerjaaan aktif,
, artinya tak diketahui apa yang dikerjakannya tersebut.
.. makan sesuatu. barangdahar.
.. membawa sesuatu. barangbawa, barangcandak (bahasa halus).
.. membeli sesuatu. barangbeuli, barangpésér (bahasa halus).
~ Kalau mau membeli sesuatu teliti dulu sebelum dibeli.
~ ~ Lamun arék barangbeuli taliti heula saacan. dibeuli.
-
.. membuang sesuatu. barangpiceun.
.. meminta sesuatu. barangpénta.
.. menanya sesuatu. barangtanya.
.. mengambil sesuatu. barangcokot.
.. mengerjakan sesuatu. baranggawé.
.. menjual sesuatu. barangjual, barangical (bahasa halus).
.. menyimpan sesuatu.barangteundeun, barangsimpen (bahasa halus).
-
. di1-. awalan membentuk kata kerja aktif yang berarti,
, melakukan kerja tersebut. = di1-.
..
. di2-. awalan membentuk kata kerja pasif yang berarti,
, kena pekerjaan tersebut. = di2-.
. di3-. awalan membentuk kata benda menjadi kata kerja aktif,
, yang berarti memakai tersebut. = di3-.
.. disangul. disanggul.
. di4-. awalan membentuk kata benda menjadi kata kerja pasif,
, yang berarti kena pekerjaan tersebut. = di4-.
-
. ka1-. awalan mebentuk kata bilangan yang artinya tahapan,
, atau bagian bilangan tersebut. = ke1-.
. Ka2-. awalan menunjukkan kata kerja pasif yang berarti,
, tidak disengaja mengerjakan tersebut. = ter1-.
. ka3-. awalan membentuk kata kerja menjadi kata kerja pasif,
, yang artinya bisa di kerjakan tersebut. = ke2-.
. ng-. awalan membentuk kata benda menjadi kata kerja aktif,
, yang artinya melakukan pekerjaan tersebut.
.. minum kopi. ngopi. jamak2 ngaropi.
-
. nga-. awalan membentuk kata kerja menjadi kata kerja aktif,
, yang artinya mengerjakan tersebut.
.. bersiul. ngahéot. dari kata dasar héot = siul.
.. memaafkan. ngahampura. dari kata dasar hampura = maaf.
.. membohong. ngabohong, ngawadul. jamak2 ngabarohong, ngawaradul.
.. membuat. ngadamel (bahasa halus).
... dari kata dasar damel = buat, kerja.
.. meminum. ngaleueut. dari kata dasar leueut (bahasa halus) = minum.
.. melambai. ngagupay. dari kata dasar gupay = lambai.
.. menghormat. ngahormat. dari kata dasar hormat = hormat.
.. mendidih. ngagolak. lihat didih
.. merasa. ngarasa. dari kata dasar rasa = rasa.
-
. pa-. awalan membentuk kata kerja menjadi kata benda,
, yang berarti alat untuk tersebut. = pe-.
. pa-. Awalan membentuk kata kerja menjadi kata kerja aktif,
, yang berarti dalam keadaan tersebut. =ber3-.
-
. pa-+kata kerja diulang.
.. membentuk kata kerja yang berarti saling.
... saling beradu. paadu-adu.
... saling pandang, berpandangan. pateuteup-teuteup, silih teuteup.
... saling pegang. pacekel-cekel, silih cekel
... saling pegang. pacepeng-cepeng, silih cepeng (bahasa halus).
... saling peluk, berpelukan. patangkeup-tangkeup, silih tangkeup
... saling pukul. pateunggeul-teunggeul, silih teunggeul
... saling suara keras. patarik-tarik.
... saling tarik. patarik-tarik, pabedol-bedol, silih bedol.
... saling menyalahkan. patuduh-tuduh, silih tuduh
-
. pa-+kata sifat diulang.
.. membentuk kata sifat yang berarti bersaing untuk mencapai
   sifat tersebut dari pada yang lain.
... bersaing untuk banyak. paloba-loba.
... bersaing untuk bagus. paalus-alus.
... bersaing untuk besar. pagede-gese.
... bersaing untuk cantik. pageulis-geulis.
... bersaing untuk cepat. pagancang.gancanng.
... bersaing untuk dekat. padeukeut-deukeut.
... bersaing untuk hitam. pahideung-hideung.
... bersaing untuk jauh. pajauh-jauh.
... bersaing untuk kecil. paleutik-leutik.
... bersaing untuk lama. palila-lila.
... bersaing untuk putih. pabodas.bodas.
-
. para-. awalan yang membentuk kata benda yang artinya,
, banyak atau jamak.
.. bapak-bapak. parabapa.
.. ibu-ibu. paraibu
.. tua. parasepuh
.. tamu-tamu. para tamu.
-
. pada1-. awalan yang membentuk kata kerja aktif,
, yang artinya sama mengerjakannya tersebut. =sama2.
.. sama kerja. padagawé. jamak2 padagarawé.
.. sama tawa. padaseuri. jamak2 padasareuri.
.. sama menghitung. padangitung. padangaritung.
-
. pada2-. awalan yang membentuk kata kerja
pasif,
, yang artinya banyak terkena pekerjaan tersebut.
. . banyak yang melihat. padamelong. jamak2 padamrelong.
.. banyak yang mencuil. padanoél. jamak2 padanaroél.
.. banyak yang menendang. padanajong.
-
. pada3-. awalan yang membentuk kata sifat,
, yang artinya sama mempunyai sifat tersebut.=sama2.
.. sama merah. padabeureum. jamak2 padabareureum.
.. sama cantik. padageulis. jamak2 padagareulis.
.. sama pinter. padapinter. jamak2 padaparinter.
.. sama tampan. padakasep. jamak2 padakarasép.
-
. pang-. Awalan yang membentuk kata kerja menjadi,
, kata benda artinya mengerjakan tersebut. =pem
. pating- = ting-.
. sa1-. awalan yang membentuk kata sifat yang artinya  satu. =se-
.. satu liter, seliter. saleter.
.. satu kuwintal. sekuwintal. sakintal.
. sa2-. awalan yang menunjukan waktu. = se-
.. satu menit, semenit. samenit.
. sa3-. awalan yang menunjukkan kata bilangan artinya satu. = se-.
.. sepuluh. sapuluh..
-
. pika-. Awalan yang membentuk kata kerja dari kata sifat,
, yang berarti mengerjakan sifat tersebut.
. mengerjakan kangen. pikasono.
. mengerjakan sayang. pikanyaah, pikaasih.
-
. ti1-. awalan yang menunjukkan kata kerja (aktif),
, yang artinya tidak sengaja.
.. ketendang. titajong. jamak2 titarajong.
.. kebentur. tidagor. jamak2 tidalagor.
.. keseléo. tijalikeuh. jamak2 tijaralikeuh
.. kepelesét, terpelesét. tikoséwad. jamak2 tikarosewad.
-
. ti2-. awalan kata sipat yang artinya keadaan sipat tersebut.
.. dalam keadaan tenggelam. titeuleum.
.. terbalik. tibalik.
.. terguling. tiguling.
-
. silih-. awalan Membentuk kata kerja menjadi,
, kata kerja aktif yang artinya saling.
.. saling tolong. silihtulung.
.. saling pukul. silihteunggeul.
-
. suku pertama pada kata dasar diulang membentuk kata benda,
, menjadi kata benda jamak1 yang artinya macam jenis benda tersebut.
.. buah-buahan. bubuahan.
.. Kecuali.
... pria. lalaki
-
. suku pertama pada kata dasar diulang membentuk kata kerja,
, menjadi kata kerja jamak1 yang artinya mengerjakan tersebut,
, berulang-ulang oleh orang tersebut.
.. bayar hutang kemana-mana. babayar.
.. bersiul-siul. héhéotan. (kalau ngahareot oleh banyak orang).
.. ketawa-ketawa. seuseurian. (kalau sareuri oleh banyak prang).
.. kumpul. kukumpul.
.. menggaruk-garuk. gagaro.
.. menggeleng-geleng. gigideg. (kalau garideug oleh banyak orang).
.. melambai-lambai. gugupay. (kalau ngagarupayan oleh banyak orang).
.. teman. babaturan. dari kata dasar batur = orang lain.
.. saudara. duduluran. dari kata dasar dulur = saudara.
-
. ting-. awalan membentuk kata kerja jamak2 aktif,
, artinya banyak yang melakukan tersebut.
..banyak yang berteriak. tingcorowok.
-
awan mega.
awas kadé, haling, hilik. jamak2 karadé.
awét {lasting, durable} awét, lana. jamak2 arawét.
. diawétkan. diawétkeun.
. mengawétkan. ngawétkeun.
. paling awét. pangawétna.
. supaya awét. ngawét-ngawét.
. diawét-awét. diawét-awét.
. suami-istri sering bertengkat. awét rajét.
ayah bapa, apa, rama, abah.
-


Selanjutna
http://kamusindonesiasunda1.blogspot.com/